یکی از قطعات بسیار مهمی که برای اتصالات مختلف باید از آن استفاده کرد واشر نام دارد. واشرها حلقه‌های نازکی هستند که در انواع مختلفی تولید می‌شوند و برای توزیع یکنواخت فشار یا جلوگیری از لغزش و تماس مستقیم دو جسم استفاده می‌شوند. برای افزایش استحکام اتصالات میتوان از انواع واشر استفاده کرد. واشرها تنوع بسیار بالایی دارند و با توجه به توزیع بار در یک منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر در یک اتصال نیاز به استحکام قوی باشد، باید از چند واشر استفاده کرد. در این مطلب قصد داریم انواع واشر را برای شما توضیح دهیم. با ما همراه شوید.
کاربردهای واشر
واشرها کاربردهای زیادی دارند که از جمله آنها میتوان به جذب لرزش، جلوگیری از ورود مایعات، پر کردن فضای خالی بین اتصالات و… اشاره کرد.
جذب لرزش
برخی از واشرها مانند واشرهای فنری یا واشر hv به صورتی تولید می‌شوند که برای جذب لرزش و نوسانات مورد استفاده قرار می‌گیرند. جنس این واشرها معمولاً از فلز نیست و از یک ماده نرم تولید می‌شوند. از آنجایی که یک ماده نرم می‌تواند نوسانات بیشتری را جذب کند برای اتصالات لغزشی باید از یک واشر مناسب استفاده کرد. واشرهای ضد لرزش از آسیب رسیدن به اجسام مختلف و اتصالات جلوگیری می‌کنند.
جلوگیری از ورود مایعات
برخی از واشرها با توجه به جنس خود برای جلوگیری از ورود آب مناسب هستند. این نوع واشرها بیشتر برای جلوگیری از نشت آب و اتصالات آنها استفاده می‌شوند. واشرهای آب‌بندی باید از یک ماده نرم ساخته شوند تا بتوانند فشار زیادی را تحمل کرده و از ورود آب به داخل اتصالات جلوگیری کنند.
پر کردن فضای خالی اتصال دهنده‌ها
یکی از کاربردهای مهم واشرها استفاده از آنها برای پر کردن فضای خالی اتصال دهنده‌ها است. به راحتی میتوان با استفاده از انواع واشر این فضا را پر کرد تا تماسی بین قطعات ایجاد نشده و از آسیب رسیدن به آنها جلوگیری شود.
توزیع یکنواخت بار
یکی دیگر از کاربردهای مهم واشرها توزیع یکنواخت بار در صنایع مختلف است. در قطعاتی که نیاز به توزیع بار وجود داشته باشد باید از واشرهایی استفاده کرد که این کار را به صورت یکنواخت انجام می‌دهند. اگر بار به صورت یکنواخت در یک قطعه پخش نشود باعث آسیب زیاد به قطعات مختلف خواهد شد. با استفاده از انواع واشر میتوان از این مشکل جلوگیری کرد و بار را به صورت یکنواخت پخش کرد.
جلوگیری از تماس مستقیم قطعات
زمانی که در یک اتصال دو جسم در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند نباید با هم تماسی داشته باشند زیرا در اثر لرزش و نوسانات دچار آسیب جدی و سایش خواهند شد. برای جلوگیری از تماس مستقیم قطعاتی که در اتصالات در کنار یکدیگر هستند باید از انواع واشر استفاده کرد. این کاربرد اهمیت بسیار زیادی برای جلوگیری از تماس مستقیم قطعات و کاهش طول عمر آنها خواهد داشت. هرچه قطعات به طور کامل از یکدیگر فاصله بگیرند شرایط بهتری در عملکرد آنها نیز به وجود خواهد آمد.
آب بندی
در اتصالاتی که نیاز به جلوگیری از نشت آب وجود داشته باشد، میتوان از انواع واشر استفاده کرد. این کاربرد اهمیت زیادی برای انتقال مایعات دارد. در لوله‌های آب و فاضلاب برای جلوگیری از نشت آب و هدر رفت آن باید از یک آب‌بندی مناسب استفاده کرد که این کار توسط واشرهای مختلف انجام‌پذیر می‌شود.
انواع واشرها
واشرها انواع مختلفی دارند و با توجه به مواردی که از آنها استفاده می‌شود باید از مواد اولیه مختلف در تولید آنها استفاده کرد. از انواع واشرها میتوان به واشرهای تخت واشرهای فنری و… اشاره کرد.
واشر تخت
برای ساخت و تعمیر میتوان از واشرهای تخت استفاده کرد. این واشرها طراحی ساده‌ای دارند و به صورت قطعه برای توزیع یکنواخت بار در اتصالات مختلف استفاده می‌شوند. از این واشرها میتوان به عنوان فاصله دهنده نیز استفاده کرد. واشرهای تخت یک عایق الکتریکی هستند که در بسیاری از قطعات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از انواع واشرهای تخت واشرهای نوع a نام دارد که نازک هستند.
در این واشرها یک سوراخ در مرکز آنها قرار گرفته که برای توزیع بار استفاده می‌شوند. از انواع دیگر واشرهای تخت میتوان به واشرهای ضربه گیر اشاره کرد که دارای قطر خارجی و مساحت بیشتری هستند. این نوع واشر به عنوان واشر ضربه‌گیر استفاده می‌شوند. واشرهای C شکل هم در کنار بولت ها و شافت ها استفاده می‌شوند.
واشر شانه‌ای
از انواع دیگر واشرها میتوان به واشر شانه‌ای اشاره کرد. ساختار و شکل این واشر به شکل شانه است و برای عایق کاری پیچ‌ها، مثل پیچ hv مورد استفاده قرار می‌گیرد. از فلزات مختلفی میتوان در تولید این نوع واشر استفاده کرد.
واشرهای قفلی
یکی دیگر از انواع واشرها، واشرهای قفلی نام دارد که از آنها در صنایع خودروسازی و هوافضا استفاده می‌شود. در تولید لوازم خانگی نیز برای اتصالات قوی میتوان از این نوع واشر استفاده کرد. واشرهای قفلی یا فنری برای از بین بردن اصطکاک و جلوگیری از لرزش یا گشتاور مورد استفاده قرار می‌گیرند. از کاربردهای دیگر این واشرها میتوان به صنایع حمل و نقل و تولید ماشین لباسشویی نیز اشاره کرد. واشرهای قفلی از اتصال و تماس مستقیم قطعات مختلف جلوگیری می‌کنند و باعث افزایش طول عمر آنها خواهند شد. اگر در یک اتصال ارتعاش بسیار قوی وجود داشته باشد این واشرها اجازه باز شدن پیچ و مهره‌ها را نمی‌دهند و اتصالات به صورت محکم و قوی در جای خود باقی می‌مانند.
واشر دندانه‌دار داخلی
در سطح داخلی این واشرها دندانه وجود دارد که برای کارهایی با بار کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع دیگری از واشرهای دندانه‌دار به صورت تولید می‌شوند که دندانه‌های آنها در سطح مقطع خارجی قرار گرفته و تعداد بیشتری دندانه دارند. این واشرها بار بیشتری نسبت به واشرهای دندان‌دار داخلی تحمل می‌کنند. برای جلوگیری از باز شدن مهره‌ها میتوان از این نوع استفاده کرد. به عنوان مثال برای جلوگیری از باز شدن مهره hv میتوان از این واشر استفاده کرد.
واشر های اسپرینگ
از انواع دیگر واشرها میتوان به واشرهای اسپرینگ اشاره کرد. در صورتی که در یک اتصال لرزش و انبساط حرارتی وجود داشته باشد میتوان از این واشرها برای محدود کردن حرکت استفاده کرد. این واشر بیشتر از جنس فلز تولید می‌شود و انعطاف مناسبی دارد.
واشر های موجی
واشرهای موجی هم به صورت طراحی می‌شوند که انعطاف بالایی دارند و با ظرفیت بار بالای خود می‌توانند در مکان‌هایی استفاده شوند که فشار زیادی وجود دارد.
واشر های انگشتی
از انواع دیگر واشرها میتوان به واشرهای انگشتی اشاره کرد. این نوع واشر برای جلوگیری از اصطکاک و از بین رفتن سر و صدا و همچنین از بین بردن لرزش و کاهش لغزندگی استفاده می‌شود. جنس این واشرها از فولاد کربن است.
واشر های گنبدی
واشرهای گنبدی با ظرفیت بار بالای خود و انعطاف پذیری کمی که دارند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
واشر های خمیده
واشرهای خمیده انعطاف پذیری بالایی دارند. این واشرها برخلاف واشرهای گنبدی ظرفیت بار کمی داشته و نمی‌توانند فشار زیادی را تحمل کنند.
واشر بلویل یا مخروطی
این نوع واشرها به شکل مخروط تولید می‌شوند و به واشر بشقابی هم معروف هستند. واشرهای مخروطی تحمل نیروی بسیار زیادی را دارند.
واشر لبپَر
این واشر به شکل گرد و حلقه تولید نمی‌شود و در سطح خود بریدگی دارد. برای مکان‌هایی که فضای کمی وجود دارد میتوان از این نوع واشر استفاده کرد.
واشرمربعی (واشر چهارگوش)
همانطور که از نام این واشر مشخص است به شکل هندسی چهارگوش تولید می‌شود و از جنس فولاد یا گالوانیزه است. برای پخش بار میتوان از این نوع واشر استفاده کرد.
واشر دم‌دار
این واشر به عنوان یکی از انواع واشرهای قفل شونده در شکل ظاهری خود زبانه دارد. برای نگهداری مهره‌ها در محل اتصال پیچ میتوان از این نوع استفاده کرد. زبانه‌‌های این واشر قابلیت خم کردن داشته و درون شکاف‌ها قفل و ثابت می‌شوند.
واشر سه‌گوش (نعل اسبی)
از انواع دیگر واشرها میتوان به واشر سه گوش اشاره کرد. این واشر با نام نعل اسبی نیز شناخته می‌شود و برای نگهداری شافت مناسب است. با فشار دادن این نوع واشر به داخل شکاف شافت میتوان از آن استفاده کرد.
واشرگرد بادماغه
این نوع واشر دارای یک زبانه روی سطح خودش است که برای قفل کردن و بست کردن استفاده می‌شود.
واشر چاکنتی
این نوع واشر دارای دندانه‌هایی است که به صورت شعاعی به داخل یا خارج از آن امتداد پیدا می‌کنند. این واشرها برای محکم کردن اتصالات به ویژه زمانی که یک لایه نرم مانند آلومینیوم یا پلاستیک وجود دارد مناسب هستند. این واشرها به انواع مختلف داخلی، خارجی و ترکیبی تقسیم می‌شوند. نوع داخلی آن دارای دندانه‌هایی در امتداد لبه داخلی واشر است. در نوع خارجی آن دندانه‌ها در لبه بیرونی قرار می‌گیرند و قدرت نگهداری بیشتری دارند. واشرهای ترکیبی نیز برای حداکثر قدرت خود دارای دندانه‌هایی در داخل و خارج از واشر هستند.
واشرکلینگریت
این واشر که با نام واشر نسوز هم شناخته می‌شود برای پر کردن فضای داخلی بین دو قطعه مناسب است. این واشر به صورت یک برگه یا ورق‌های سیم‌دار و بدون سیم تولید می‌شود. برای آب بندی و جلوگیری از فرار گاز و مایعات میتوان از این نوع واشر استفاده کرد. این واشرها در صنایع مختلف مانند پتروشیمی و تولید انواع ماشین آلات مناسب هستند. از این واشر میتوان در دمای منفی ۲۰۰ تا ۵۵۰ درجه استفاده کرد.
واشر منجیددار
از انواع دیگر واشرها میتوان به واشر منجنیددار اشاره کرد. این واشر از واشرهای پلیمری است که میتوان از آنها در لوله کشی خطوط انتقال آب استفاده کرد. واشرهای منجنیددار با نام واشر لوله آب و شیر آب نیز شناخته می‌شود. برای آب بندی دو فلنج میتوان از این نوع واشر استفاده کرد. برای جلوگیری از کش آمدن واشر یک لایه‌ای از نخ کتان در این نوع واشرها قرار گرفته است و به همین دلیل برای آب‌بندی مناسب هستند.
واشرهای منجنیددار اغلب از جنس پلیمر تولید می‌شوند و باید تولید آنها با استانداردهای بین‌المللی باشد تا رفتار مناسبی از خود نشان دهند. با توجه به مواد اولیه‌ای که در تولید این واشرها استفاده می‌شود دارای ویژگی‌های مختلفی نیز هستند. از ویژگی‌های این واشرها میتوان به انعطاف بالا، مقاومت فیزیکی، توانایی تحمل فشار زیاد و مقاومت در برابر سایش اشاره کرد. این واشرها همچنین دارای ویژگی‌های مانند مقاومت در برابر مواد نفتی و هیدروکربن‌ها و همچنین مقاومت حرارتی نیز هستند.
دلایل استفاده از انواع واشر
شاید برای شما همین سوال پیش آید که دلایل استفاده از انواع واشر چیست و چرا واشرها تنوع زیادی دارند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در هر اتصال هدفی وجود دارد که باید با توجه به آن هدف از انواع واشر استفاده کرد. در اتصالاتی که نیاز به آب‌بندی وجود داشته باشد یا اتصالاتی که در آنها لرزش بسیار شدیدی وجود دارد، نمی‌توان از یک نوع واشر استفاده کرد.
از انواع واشر به منظور توزیع یکنواخت فشار و یا فاصله گذاری استفاده می‌شود. برخی از واشرها تنها به منظور جذب ارتعاش و یا محافظت در برابر مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه در صنایع مختلف تولیدات زیادی وجود دارد که هر کدام از آنها نیاز به اتصالات مختلفی دارند میتوان از انواع واشر برای آنها استفاده کرد.
نحوه اندازه‌گیری واشر چگونه است؟
اندازه‌گیری واشر و استفاده از انواع واشر باید با توجه به نکات مختلف انجام شود. سایزبندی واشرها وابسته به چند عامل مختلف است. برای اندازه‌گیری انواع واشر میتوان به اندازه قطر درونی و قطر بیرونی آن توجه داشت. ضخامت واشرها نیز در انتخاب آنها تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد. اگر می‌خواهید یک واشر مناسب را انتخاب کنید باید به میزان قوس تراش لبه‌های واشر و میزان قوس تراش سطح واشر نیز دقت زیادی داشته باشید. با توجه به این نکات می‌توانید یک واشر مناسب را اندازه‌گیری کرده و در اتصالات خود مورد استفاده قرار دهید. در صنایع گوناگون نیز با توجه به واشری که مورد نیاز باشد باید با توجه به همین نکات ابعاد استاندارد آن را انتخاب کرد.
سخن پایانی
همانطور که در این مطلب از سایت پولادان سازه برای شما توضیح دادیم واشرها تنوع بسیار بالایی دارند و میتوان از آنها در صنایع مختلف استفاده کرد. با توجه به اینکه اتصالات قطعات مختلف با یکدیگر شرایط گوناگونی را به وجود می‌آورند و با هدف‌های خاصی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند باید از انواع واشر برای اتصال استفاده کرد. واشرها از جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند که باعث می‌شود دارای ویژگی‌های مختلفی باشند. با توجه به اینکه در یک اتصال نیاز به چه نوع واشری باشد باید در اندازه‌گیری واشر هم به نکات مختلفی توجه داشت. اگر شما نیاز به اطلاعات دریافت مشاوره در این زمینه دارید با ما تماس بگیرید تا همکاران ما اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار دهند.