مهره‌های صنعتی در شکل ظاهری، جنس، اندازه و کاربرد متفاوت هستند. کاربرد اصلی مهره‌ها بستن و محکم کردن پیچ‌ها است. جنس پیچ و مهره باید با هم مطابقت داشته باشند؛ به عنوان نمونه در مورد پیچ‌هایی که از آهن ساخته می‌شوند مهره هم باید از جنس پیچ باشد؛ همچنین شیارهای روی پیچ باید با رزوه داخلی مهره همخوانی داشته باشد.
در غیر این صورت اتصال محکمی ایجاد نمی‌شود. فولاد، استیل، آلومینیوم، آهن و پلاستیک از جمله موادی هستند که برای تولید مهره‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع مهره‌های صنعتی و ویژگی‌های آن‌ها تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
فواید و موارد استفاده از مهره
مهره‌های آهنی قابلیت چکش خواری دارند و از انعطاف خوبی برخوردار هستند و به خاطر کربن کمی که در تولید آن‌ها به کار رفته در مقایسه با مهره‌های خشکه نرمی بیشتری دارند. در مورد کاربرد مهره‌ها لازم به ذکر است که این ابزارآهنی اغلب در اتصالاتی که فشار کمی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در لوازم خانگی، صنایعی با طراحی‌های منحصر به فرد و در شرایط محیطی سخت از مهره‌های آهنی استفاده میشود. در شرایطی که رطوبت متوسطی وجود دارد استفاده از مهره‌های آهنی توصیه نمی‌شود. وجود روکش گالوانیزه روی مهره‌های آهنی موجب کاهش قیمت آن‌ها میشود. یکی از کاربردهای مهره‌ها صنعت نفت و گاز است که با توجه به نیاز این صنعت مهره مورد استفاده باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد.
نحوه طراحی مهره
روی پیچ شیارهایی وجود دارد و در بدنه داخلی مهره نیز این شیارها دیده می‌شوند. طراحی شیارهای به گونه‌ای است که با چرخش پیچ داخل مهره محکم میشود؛ بنابراین پیچ و مهره در کنار یکدیگر موجب اتصال قطعات می‌شوند و تکمیل کننده عملکرد یکدیگر هستند. افزایش مقاومت و استحکام اتصال به وسیله پیچ از طریق مهره امکان‌پذیر است. رزوه‌های مهره باید باشیارهای پیچ همخوانی داشته باشند تا پیچ داخل مهره چرخیده و محکم شود.
مواد اولیه تشکیل دهنده مهره‌ها
مهره‌ها اغلب از آهن، فولاد و دیگر فلزات ساخته می‌شوند. البته برای بستن پیچ‌های پلاستیکی نیز از مهره‌های پلاستیکی استفاده میشود. بنابراین برای ایجاد اتصال محکم باید جنس پیچ و مهره یکسان باشد. برای نمونه پیچ انکربولت از هر ماده‌ای ساخته شده باشد مهره‌ای که برای آن استفاده میشود نیز باید با جنس انکربولت یکی باشد.
انواع مهره‌های صنعتی
انواع مهره‌های صنعتی که در صنایع مختلف به کار می‌روند شامل موارد زیر هستند:
مهره شش گوشه
این مهره دارای ظاهر شش ضلعی است به همین خاطر به اسم شش گوشه معروف شده است. مهره‌های شش گوشه را از پی وی سی، فلز و پلاستیک تولید می‌کنند. مهره‌های شش گوشه را می‌توان به انواع مهره استیل، مهره فولادی، مهره فولادی آلیاژی و مهره فولادی ضد زنگ دسته بندی کرد.
مهره شش گوشه یکی از مهره‌هایی پرکاربرد است و نه تنها در صنایع مختلف بلکه در موارد عمومی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، پل سازی و ساختمان سازی از جمله موارد کاربرد مهره‌های شش گوشه هستند. به علاوه در ساخت و طراحی ماشین‌های راهسازی، کشاورزی و تزریقی این مهره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مهره آهنی
در ساخت مهره‌ها شکل آچارخوار مهره‌ها دارای اهمیت است. مهره‌های شش گوشه استفاده از آچار را راحت‌تر می‌کنند. وجود سطوح آچارخوار کوچک‌تر و بیشتر امکان هرز شدن رو افزایش می‌دهند.
در مهره‌های آهنی شش گوشه امکان دسترسی به سطح بعدی پس از ۶.۱ گردش فراهم میشود و در مهره‌هایی که تعداد اضلاع بیشتر از ۶ ضلع باشد تماس بین مهره و آچار کاهش پیدا می‌کند و به این ترتیب احتمال هرز شدن نیز کم‌تر میشود.
مهره چدنی
مهره چدنی نیز از جمله مهره‌های فلزی است. شکل ظاهری این مهره استوانه توخالی یا رزوه‌ای است. به طور کلی در بخش‌های مختلفی از این مهره استفاده میشود. سفت کردن لوله‌های آهنی و خشک از موارد استفاده این مهره شش ضلعی یا شش رزوه‌ای است. کیفیت این مهره‌ها به اندازه کیفیت لوله‌های فولادی است.
مهره کاسه نمدی یا قفلی
مهره کاسه نمدی همانند مهره‌های معمولی بوده و تفاوت آن با دیگر مهره‌ها در ساختار و شکل ظاهری است. مهره کاسه نمدی به صورت استوانه‌ای شش ضلعی است که دنده‌هایی که در داخل این استوانه قرار گرفته‌اند نیز ظاهر متفاوتی دارند. به همین خاطر در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین تفاوت مهره کاسه نمدی سر برجسته این مهره و واشر تفلونی است که داخل مهره تعبیه شده است.
مهره فلنجی واشر دار
تفاوت ظاهری مهره واشر دار یا مهره فلنجی با مهره‌های معمولی اتصال واشر به یک سر این مهره است. واشر ممکن است ثابت یا چرخان باشد و همین واشر باعث اتصال محکم‌تر مهره به پیچ میشود.
مهره خشکه
به مهره خشکه مهره فولادی نیز گفته میشود و در تولید این مهره از فولاد ضد زنگ استفاده شده است. این مهره از مقاومت بالایی برخوردار است. از نظر رزوه، گرید و شکل ظاهری دسته بندی میشود. به طور کلی مهره‌هایی که در ترکیب آن‌ها فولاد ضد زنگ به کار رفته است مهره خشکه گفته می‌شوند که در استحکام آن‌ها تغییری ایجاد نمی‌شود.
مهره سربسته یا گنبدی
این مهره از اتصالات دارای کلاهک گنبدی است و این کلاهک گنبدی مانع از خوردگی و خرابی انتهای مهره میشود. ظاهر زیبای این کلاهک موجب کاربرد آن را در صنایعی مانند پزشکی و دوچرخه سازی شده است. مهره گنبدی با توجه به سفارش مشتری به صورت آهنی، فولادی و گالوانیزه تولید میشود. پیچ شش گوشه، پیچ اتاقی و سپری برای اتصال این مهره به کار می‌روند.
مهره چاکدار
زائده‌هایی که در بخش بالایی این مهره قرار دارند باعث قفل شدن مهره داخل پیچ میشود.CastleوSlotted دو شیوه تولید این مهره هستند. در صنعت ماشین آلات کشاورزی و خودرو سازی از مهره چاکدار استفاده میشود. از این مهره به دلیل وجود شکاف در یک طرف آن در ریخته گری نیز استفاده میشود. بخش پیچ خورده این مهره از خاصیت چسبندگی بالایی برخوردار است. مراقبت از ابن مهره‌ها بسیار اهمیت دارد و کم‌ترین شل‌شدگی این مهره می‌تواند مشکل آفرین باشد و موجب تعویض آن شود.
اتصال موجود در بخش بالایی مهره چاکدار امکان قفل شدن مهره را در لوله ایجاد می کند و به این ترتیب مانع از باز شدن مهره میشود.
مهره جوشی
در مواردی که اتصال محکم‌تر بین قطعات از اهمیت زیادی برخوردار باشد از این مهره استفاده میشود و پس از محکم شدن مهره به وسیله جوش دادن اتصالات، استحکام آن را افزایش می‌دهند. مهره جوشی در طرح‌های شش گوش و چهارگوش ساخته میشود.
مهره خاردار یا مهره تی
این مهره که از جنس آهن است خارهایی در بخش بالای آن قرار دارد. این خارها سبب فرو رفتن این مهره در نئوپان، پلیمر و پلاستیک میشود و به این ترتیب اتصال محکمی به وجود می‌آید. استحکام اتصال مهره‌های خاردار در قطعاتی که ذکر شد سبب شده است که به مهره خاردار به نام مهره تی معروف شود.
در مقایسه با رولپلاک اتصال ساده‌تری دارد به همین خاطر برای اتصال قطعات چوبی کاربرد فراوانی دارد. برای اتصال این مهره داخل قطعه چوبی به وسیله دریل سوراخی ایجاد کرده و سپس مهره از سمت خاردار وارد سوراخ ایجاد شده توسط دریل میشود.
مهره چهارگوش یا مربعی
کاربرد این مهره در صنایع ریلی است.این مهره اتصال محکمی را ایجاد می‌کند؛ زیرا سطح تماس زیادی با اتصالات دارد. مهره‌های مربعی یا چهار گوش به دو صورت استیل و فولادی تولید می‌شوند. پیچ و مهره‌های مربعی در بخش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و از مهره‌های پرکاربرد به شمار می‌آیند. قبل از دسترسی به مهره‌های شش گوشه، پیمانکاران و تولید کنندگان از مهره‌های چهار گوش استفاده می‌کردند. در بازسازی و ترمیم خانه‌های قدیمی و روستایی مهره‌های مربعی بیشترین کاربرد را دارند.
به علاوه برای آویزان کردن تزئینات روی دیوارهای خانه‌های قدیمی نیز مهره‌های چهارگوش کارآمد هستند. برای افزایش مقاومت پروژه‌ها و استفاده روی دیوار و سقف مهره‌های مربعی به کار می‌روند.
مهره کوپلینگ یا مهره بلند
مهره کوپلینگ یا مهره بلند با قرار گرفتن بین دو نرگی رزوه موجب اتصال دو قطعه به یکدیگر میشود. این مهره علاوه بر این که برای اتصال قطعات به کار می‌رود در برخی موارد مانند کمکی در اسپیسر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مهره چشمی
مهره چشمی یا مهره قلابی در انواع استیل، فولادی و آهنی ساخته میشود. در موارد استفاده از مواد شیمیایی یا در هنگام وجود رطوبت فراوان مهره چشمی استنلس استیل کارآیی دارد. برای جا به جا کردن موتور و ماشین‌های بزرگ از مهره چشمی استفاده میشود. جوشکاری و آهنگری از دیگر موارد کاربرد مهره چشمی یا دینام است. در کارخانه‌ها، مهره‌های دینام در گرمای ۸۶۰ الی ۸۹۰ قرار گرفته و سپس در آب یا روغن ۵۵۰ الی ۶۶۰ درجه قرار می‌گیرند.
آزمایش سختی برینل نیز یکی دیگر از مراحل ساخت و تولید مهره دینام است. رزوه روی مهره دینام نیز توسط جوش برقی، جوش گاز یا جوش هیدروژن اتمی ایجاد میشود.در قسمت جوش نباید سوراخی وجود داشته باشد.
مهره ریلی
مهره ریلی در فضاهای محدود مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل این که کف این مهره به صورت تخت و ریلی است و حرکت لوکوموتیو وار دارد به نام مهره ریلی معروف شده است.
مهره چاکنت
در فضای دارای ارتعاش زیاد و در شرایطی که به خاصیت قفل کنندگی بالا نیاز باشد مهره چاکنت گزینه مناسبی است. فضاهای محدود یکی دیگر از موارد استفاده از مهره چاکنت است.
مهره قفل کننده
در شرایطی که ارتعاشات زیاد باشند امکان شل شدن اتصالات وجود دارد در این موارد استفاده از مهره قفل شونده کارآمد است و اتصالاتی محکم را ایجاد می‌کند. مهره‌های قفل کننده به سه دسته مهره‌های قفل شونده همراه با حلقه پلاستیکی، مهره‌هایی که برای ثابت کردن مهره‌های معمولی کاربرد دارند و مهره‌های فلزی تقسیم می‌شوند.
مهره خروسکی یا بالدار
مهره خروسکی در موارد خاص کارآیی دارد و بازو بسته شدن آن‌ها به وسیله دست انجام میشود. این مهره‌ها که در تولید آن‌ها فولاد به کار رفته است نوع بالدار آن با هدف باز و بسته شدن سریع طراحی شده‌است. در تولید این مهره استانداردDIN315به کار رفته‌است.M4، M5، M6 و M8 سایزهای مهره خروسکی هستند که در بازار وجود دارند. اگر به دنبال مهره‌ای هستید که به راحتی به وسیله دست باز و بسته میشود مهره خروسکی گزینه مناسبی است.
مهره اسپیسر
این مهر از جمله مهره‌های پر کاربرد است و به منظور کاهش وزن دستگاه‌های در دست طراحی به کار می‌رود. صنعت پزشکی و ساخت اسباب بازی از جمله موارد استفاده از این مهره هستند.
مهره پرچی
نصب روی ورقه‌های نازک فلزی، رزین کاری و پروفایل‌ها همچنین نصب در پلاستیک‌های صنعتی و قطعات توخالی از جمله موارد استفاده از مهره پرچی هستند. این مهره کهبا رعایت استانداردهایNAS1329،MS27130 وNAS1330 ساخته میشود در صنایع نظامی و هوایی به کار می‌رود. به وسیله مهره‌های پرچی نصب قطعات روی فلز‌های نازک و سرامیک از طریق ایجاد رزوه‌های داخلی و خارجی امکان پذیر میشود.
عوامل موثر در قیمت انواع مهره‌های صنعتی
قیمت مهره به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:
- ماده اولیه به کار رفته در ساخت مهره‌ها
- اندازه مهره
- استاندارد تولید مهره
- میزان دقت به کار رفته در دنده و رزوه‌های مهره
- گرید مهره
- نوع عملیات حرارتی و آبکاری که در ساخت مهره به کار رفته است.
- پوشش مهره
- برند و کشور تولید کننده
همه عواملی که ذکر شد در افت یا افزایش قیمت مهره موثر هستند. اما تاثیرگذارترین عامل ماده سازنده مهره است. به طور کلی به دلیل قیمت بالای استیل در بازار جهانی در مقایسه با فولاد و آهن مهره‌های استیل گران‌ترین مهره‌ها هستند؛ همچنین در مورد مهره‌هایی که از یک ماده ساخته شده‌اند هر کدام گرید بالاتری داشته باشند گران‌تر هستند؛ زیرا عملیات حرارتی دقیق‌تری در تولید آن‌ها به کار رفته است.
مهره‌ای که اندازه بزرگ‌تری داشته باشد مسلما مواد اولیه بیشتری در تولید آن به کار رفته بنابراین قیمت بیشتری دارد. برای خرید مهره مناسب باید با توجه به نوع نیاز و کاربرد مهره اقدام به خرید کنید؛ همچنین مهره‌ای را خریداری کنید که گرید بالایی داشته باشد. در این صورت مهره از کیفیت بالایی برخوردار است و سال‌ها می‌توانید از آن استفاده کنید.
سخن پایانی
مهره‌ها یکی از پرکاربردترین اتصالات در صنایع مختلف است می‌باشند و در ظاهر همانند حفره یا استوانه توخالی هستند. برای بستن پیچ‌ها و ایجاد اتصال محکم از مهره‌ها استفاده میشود. مهره صنعتی به شکل دایره یا چند ضلعی ساخته میشود و در وسط آن سوراخی وجود دارد که رزوه کاری شده‌است.
شیارهای پیچ با میزان رزوه مهره باید متناسب باشند. همچنین جنس پیچ و مهره باید یکسان باشد. هماهنگی بین پیچ و مهره در افزایش کارآیی پیج و مهره و افزایش مقاومت و استحکام اتصال موثر است.
انواع مهره‌های صنعتی شامل مهره شش گوش، مهره مربعی، مهره واشردار، مهره گنبدی، مهره خاردار، مهره چاکنت، مهره خروسکی و… هستند. در تولید مهره‌های صنعتی استانداردهای خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند که در افزایش مقاومت مهره موثر هستند. برای آشنایی بیشتر با انواع مهره‌های صنعتی و مشورت با کارشناسان سایت پی اس بولت تماس حاصل کنید.