آب کاری پیچ و مهره خشکه مراحل پوشش دهی به سطح یک شیء می باشد. این مرحله مزایای بسیاری مانند جلوگیری از خوردگی، تغییر قابلیت مسیر، بهبود ساییدگی، افزایش قابلیت جوش خوردن، کاهش اصطکاک، مقاومت در برابر حرارت و سخت شدن فلزات یا هر ماده ای را فراهم می کند و می تواند کیفیت و عملکردآن فلز را تا حدود زیادی بهبود ببخشد و از هزینه های اولیه در مرحله تولید تا حدود بسیاری جلوگیری کند علاوه بر کم شدن هزینه ها، آبکاری می تواند از نظر ظرافت به بهبود ظاهر وسایل کمک شایان نماید. آبکاری یعنی کشیدن یک روکش فلزی بر روی فلزی دیگر برای جلوگیری از آسیب پذیری احتمالی فلزات، آبکاری انواع مختلفی دارد که در بخش بعدی در مورد آن توضیح خواهیم داد. ما در گروه پولادان سازه در مقاله ای سعی بر آن داریم که به علت آبکاری پیچ و مهره ها و روش های مربوط به اینکار و موادی که در حین این فرآیند استفاده می شود می پردازیم.
آبکاری چیست؟
آبکاری یکی از روشهای بسیار مهم در بالا بردن استحکام و طول عمر بسیاری از تجهیزات میباشد. به طوری که امروزه همه ابزارآلات در صنایع گوناگون را می توان آبکاری کرد. یکی از مهمترین این موارد آبکاری پیچ و مهره است. به این علت که پیچ و مهره ها از مهم ترین اجزا و وسایل در اکثریت صنعتی ها هستند.
در نتیجه با آبکاری مقاومت آنها رادر برابر خوردگی، ساییدگی و بسیاری عوامل دیگر تا حدود زیادی افزایش داد آبکاری یکی از روش هایی است که از دیرباز برای افزایش طول عمر پیچ و مهره های فلزی استفاده می شده است. پیچ و مهره ها به علت آنکه با دیگر فلزات درگیر هستند برای محافظت از آن ها و همچنین زیبایی بیشتر باید آبکاری شوند. با روش ابکاری می توان از اتصالات نیز در برابر خوردگی، عوامل بیرونی و حتی ناپایداری جوی نیز محافظت کرد که باعث افزایش طول عمر پیچ و مهره ها می شود. همچنین جالب است که بدانید پیچ و مهره خشکه نیز آبکاری انجام می شود.
چرا باید فلزات را آبکاری کرد؟
همه فلزات و فلزات موجود در دنیای اطراف ما، تحت تاثیر عوامل محیطی و آب و هوایی مختلف دچار خوردگی، اکسید شدن، تحمل ضربه و فشار، فرسایش و از این دست تغییرات شیمیایی و فیزیکی قرار می شوند. پیچ و مهره خشکه و سایر اتصالات و مواد یا فلزات بیش از هر ترکیب دیگری دچار این مشکلات شده و گاهی این موارد برایشان به یک مشکل لا ینحل تبدیل می شود تا آنجا که ممکن است از ارزش و زیبایی این فلزات را کم کند.یکی از راه هایی که برای از بین بردن این مشکل، آبکاری فلزات است. به همین منظور لایه ای از فلز یا مواذی که دارای خواص و مقاومت بهتری در برابر عوامل فرسایشی محیطی و جوی باشند، بر روی فلز مورد نظر اسپری می شود. این روش از قدیمی ترین و مهم ترین روش های برای حفظ کردن و پوشش دهی فلزات است.
پیچ مهره استاد بولت از کاربردی ترین انواع پیچ
نکات مهم در آبکاری پیچ ومهره:
برای انجام فرایند ابکاری از لایه ای فلزی و یا لایه ای از کروم و نیکل و … استفاده می گردد که انجام اینکار با افزایش دادن مقاومت فلز مورد نظر از عوامل بیرونی مانند موارد زیر محافظت می کند
- اکسید شدن
- خوردگی
- ضربه
- فشار
- سایش
- و موارد دیگر
باید در نظر داشت که برای انجام آبکاری استفاده از مواد خوب و همچنین دقت بسیار بالا بسیار مهم می باشد .
بیشتر بخوانید : با پیچ HV آشنا شوید .
چرا پیچ ومهره ها باید آبکاری شوند؟
- به منظور بالا بردن مقاومت
- زیباسازی
- حفاظت از خوردگی
- و مواردی دیگر
انواع آبکاری پیچ و مهره :
- آبکاری روی پیچ و مهره: آبکاری با روی همان روش معروف الکترو گالوانیزه است که به وسیله رسوب الکتریکی انجام می شود که نتیجه کار با این فرایند سطحی صاف و صیغلی می باشد.
- ابکاری گالوانیزه گرم: گالوانیره گرم روشی است که با حرارت بالا فرایند پوشش را انجام می دهد و روکشی برای فلزات مهیا می کند این عملیات در درجه 640 سانتی گراد صورت می گرد و لایه قدرتمند، پایا، سخت ونازک را بر روی اتصالات قرار می دهد. با این کار لایه مورد نظر بر لایه بیرونی پیچ و مهره نیز نفوذ می کند و از زنگ زدگی آن جلوگیری می کند. که مقاومتی بسیار بالاتر از گالوانیزه سرد را ایجاد می کند. این ضخامت ایجاد شده روی پیچ ها و مهره ها حداقل ۴۵ µm است مهره ها بعد از گالوانیزه شدن رزوه شده و سپس در مواد ضد زنگ قرار می گیرند تا رزوه ها در هنگام هرگز زنگ نزنند. این مهره ها بعد ازمرحله آماده شدن توسط قشر گالوانیزه پیچ محافظت می شوند.
- آبکاری گالوانیزه سرد: در این روش با استفاده از جریان الکتریسیته در حمام هایی با استفاده از فلز زینک یا روی در دمای 260 درجه سانتی گراد فرایند گالوانیزه کردن صورت می گیرد، این روش کاربرد های بسیاری در اکثریت صنایع ها از جمله تولید ورق گالوانیزه دارد. در این روش از رنگ های متفاوتی از جمله رنگ زرد که در انواع پیچ و مهره استفاده می شود بهره برداری می شود. در این روش پوشش دهی، تقریبا اندازه 25 میکرون فلز برای پوشش دادن روی بر سطح فلز قرار میگیرد که ضخامت این لایه نسبت به لایه های قبلی ایجاد شده با روش گالوانیزه گرم به خیلی کمتر است. موادی که برای گالوانیزه سرد استفاده می شود شامل آب و نمک یا نمک روی و یک محلول اسیدی است که بر روی فلز پاشیده می شود، این محلول شبیه به الکترولیت عمل می کند.
- پوشش داکرومات پیچ ومهره: این روش به دو حالت کرومات زرد و شفاف وجود دارد که کرومات زرد از مقاومت بالاتری به نسبت روش دیگر یعنی کرومات شفاف برخوردار است در روش داکرومات با استفاده از روی و الومینیوم در ابتدای امر پیچ و مهره را در حمام اسید و محلول الکل یابد آماده کرد و همچنین برخی زائده های فیزیکی را نیز با استفاده از سنباده از بین برد. این روش در واقع بر پایه آب می باشد که پیچ و مهره ها را در مخزن هایی که حامل روی و المینیوم قرار می دهند تا سطح پیچ و مهر مورد نظر به تمامی آغشته شود و سپس بعد از خشک شدن با قرار دادن آن ها در سانتیریفیوژ ها زائده های اضافه آن را پاک می کنند و سپس یا قرار دادن آن ها در کوره هایی با دمای 300 درجه لایه ایمنینیوم و روی را به آن می چسبانند. معمولا برای پیچ و مهره خشکه و سایر فلزات از روش پوشش دهی داکرومات استفاده می شود. در پوشش داکرومات نفوذ مواد در همه سطح پیچ به طور یکسان است. ضخامت پوشش دهی داکرومات در تمامی سطح به یک اندازه است. چسبندگی رنگ هم بروی این نوع پوشش بهتر از موارد دیگر است این روش نیازمند یک سری زیر ساخت و آماده سازی اولیه است. به این شکل که ابتدا سطح پیچها و مهرهها برای آبکاری آماده میشوند. سپس آنها را دورن وسیله حاوی ماده سانتریفیوژ قرار می دهند و فرایندآبکاری انجام میشوند. در آخر پیچ و مهره وارد کوره می شوند و عملیات پخت بر روی آنها اعمال میشود. این روش نسبت به دو روش قبلی از مزیتمزایای بیشتری برخوردار است آبکاری داکرومات با فلز زینک یا همان روی که در دو مرحله قبلی استفاده می شد اما به روشی کاملا متفاوت در آبکاری داکرومات مورد استفاده قرار می گیرد. فرایند آبکاری داکرومات پیچ و مهره ها در دمای تقریبی ۴۶۰ درجه انجام میشود که لایه ای نازک اما با مقاومت خیلی زیاد از فلز روی بر روی سطح پیچ و مهره تشکیل می شود که در تست نمک هم قابلیت های بسیار بالایی را از خود نشانه می دهد ﭘﻮﺷﺶ داﮐﺮوﻣﺎت دارای کاربرد های بسیار زیاد و با ارزشی در صنعت است، ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﺴـﯿﺎر ﺑﺎﻻی در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﯽ، ﺣﺮارت و ﺳﺎزﮔﺎري آن ﺑﺎ ﭘﻮشش های ﺑﻌﺪي و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﯽ ﻧﻬﺎﯾـﺖ آن در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﮏ از جمله آنها میباشد.
- آبکاری کادمیوم پیچ و مهره: روشی است که بخاطر آسیب های زیست محیطی منسوخ شده.
مطالعه مقاله: تاثیر حرارت بر عملکرد پیچ و مهره ها
از چه فلزاتی می توان برای آبکاری استفاده کرد؟
- نیکل و نیکل سیاه: از نیکل برای بالا بردن مقاومت و مراقبت از فولاد، چدن، آهن، مس و برنج استفاده می کنند، این روش جایگزین آبکاری با کادمیوم به علت گفته شده در بالا شده است. نیکل سفید رنگ همانند نقره مایل به زرد، کروم سفید نیز مانند نقره مایل به آبی است و همچنین قابل ذکر است که نیکل رسانا برق می باشد، زنگ نمی زند، جوش پذیر و دارای خواص مغناطیسی می باشد که از آن برای آبکاری پیچ و مهره ها مورد استفاده قرار می گیرد.
- کروم: برای آنکه ظاهر زیبا تری داشته باشیم از کروم برای آبکاری استفاده می کنیم در این روش همانند روی مقاومت در برابر خوردگی ایجاد می شود که روشی گران تر است و همچنین اگر در کار خود احتیاج به مقاومت بالاتر در برابر خوردگی دارید می توانید از ورق کروم فولاد ضد زنگ استفاده کنید.
- آبکاری کادمیوم:کادمیوم دارای خاصیت الکترون دهی می باشد که به همین دلیل از خوردگی لایه های زیرین حفاظت می کند.
- روی: روی نیز همانند کادمیوم دارای خاصیت الکتروندهی می باشد و همچنین وقتی پبچ و مهره فولادی را در برابر خوردگی مقاوم می کند و باعث می شود که زیبا و صیغلی باشد محل اتصالات اما در برابر محیط های دریایی زنگ می زند.
نکته دیگری که شما عزیزان باید به آن توجه داشته باشید آن است که گیج برو نرو رزوه را نیز اطلاعاتی کسب کنید.
کاربرد آبکاری:
- محافظت در مقابل خوردگی
- کم شدن هزینه ها
- زیبایی ظاهری
- مقاومت در مقابل فرسایش
- بهبودکارکردآن در اتصالات و لحیم کاری
- تغییر در رسانا بودن
سخن پایانی
پیچ و مهرههای آبکاری شده، مزایای متعددی از جمله مقاومت در برابر خوردگی، زیبایی ظاهری و افزایش طول عمر دارند. با توجه به نکات مهم در فرایند آبکاری، میتوان قطعات فلزی را به طور موثر در برابر هرگونه شرایط محیطی محافظت کرد. آبکاری پیچ و مهرهها نه تنها باعث بهبود ظاهر آنها میشود، بلکه استحکام و دوام آنها را نیز افزایش میدهد. بنابراین، آبکاری پیچ و مهرهها یک روش موثر برای ارتقای کیفیت و عمر مفید قطعات فلزی است که در صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد. در این مقاله از سایت پولادان سازه به بررسی علل آبکاری فلزات و پیچ و مهره ها و کاربرد این کار پرداختیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.