یکی از پرکاربردترین معیارها که در حین خرید پیچ‌ها، با آن روبرو می شوید، گام پیچ نام دارد. گام پیچ بصورت فاصله بین دو دنده متوالی به موازات محور پیچ تعریف می شود. در واحد های ایالات متحده، گام پیچ را به صورت عکس تعداد دنده N در هر اینچ تعریف می کنند. به عبارت دیگر، در محاسبه گام پیچ فاصله‌ای که پیچ یا مهره با یک دور چرخش طی می‌کنند را در نظر می گیرند. شماره گذاری نیز طبق همین فاصله انجام می شود.
راهنما یا پیشرو یعنی چه؟
عبارت دیگری که در پیچ نیاز به تعریف دارد، راهنما یا پیشرو است. راهنما یا پیشرو فاصله ای می باشد که مهره به موازات محور پیچ، پس از یک دور چرخیدن جابه جا می شود. در پیچ های یک راهه، مقدار پیشرو با اندازه گام پیچ برابر است. در یک پیچ دو راهه، مقدار پیشرو دو برابر گام پیچ است. به همین ترتیب در پیچ سه راهه سه برابر و الی آخر.
در امریکا و بریتانیا، برای تمامی قطعات رزوه شده از استاندارد ملی (unified) دنده ها استفاده می شود همچنین برای بررسی رزوه قطعات از گیج برو نرو استفاده میشود . بر اساس این استاندارد، نوک دنده ها تخت یا گرد و زاویه آن ها 60 درجه در نظر گرفته می شود. در سیستم های متریک اندازه دنده با گام p مشخص می شود. به منظور داشتن اندازه ای متحد (unified) در همه ی دنده ها، اندازه با تعداد دنده در اینچ N مشخص می شود.
پیچ های متریک و انگلیسی
M12x1.5×23
- اولین عدد نشان دهنده ی قطر پیچ است. در نمونه بالا، قطر پیچ 12 میلی متر می باشد.
- دومین عدد فاصله بین رزوه ها را نشان می دهد. در نمونه بالا، فاصله بین رزوه های پیچ 1.5 میلی متر است.
- سومینعدد بیانگر طول پیچ است. در نمونه بالا طول پیچ 23 میلی متر می باشد.
- در سر پیچ نیز عددی نوشته می شود. هر چه این عدد بزرگتر باشد، نشان دهنده ی قدرت بیشتر پیچ است.
در سیستم متریک، مشخصات پیچ بر اساس فاصله رزوه های پیچ در اینچ بیان می شود. در حالی که در سیستم های انگلیسی، برعکس می باشد. در سیستم های انگلیسی، تعداد گام پیچ در هر اینچ دارای اهمیت است(Thread per inch) .
بطور مثال در نمونه ی1/3-18 ، مقدار بیشترین قطر بر حسب اینچ بوده و 18 تعداد دنده پیچ در هر اینچ می باشد.
جدول استاندارد گام پیچ
پیچ‌ها و مهره‌ها در انواع مختلفی طراحی شده و به مرحله تولید می رسند. به این ترتیب، انتخاب یک گزینه مناسب، مستلزم تحقیقات و اطلاعات بالایی است. به همین منظور، جدول‌های مخصوصی وجود دارند تا خریداران بتوانند به کمک فرمول گام پیچ ،پیچ درست را انتخاب و تهیه کنند.
برای اطلاع بیشتر به جدول زیر توجه نمایید:
| گام | × | قطر بزرگ بر حسب میلی متر یا اندازه اسمی in | علامت | نوع پیچ |
| ۱۲ | M | متریک دنده درشت | ||
| ۰.۷۵ | × | ۱۲ | M | متریک ظریف |
| G | پیچ لوله (استوانه‌ای) | |||
| R خارجی
Rc داخلی |
پیچ لوله (مخروطی) | |||
| ۶ | × | ۳۲ | Tr | ذوزنقه‌ای ۳۰ درجه |
| ۸ | × | ۵۰ | S | اره‌ای |
Tr 24 × 8 – 3 – LH
- Tr: علامت پیچ می باشد.
- ۲۴: قطر خارجی پیچ است.
- 8: گام حقیقی پیچ است.
- ۳: تعداد راه در پیچ است.
- LH: نشان دهنده ی چپ گرد بودن پیچ است.
استاندارد DIN پیچ و مهره
در زمینه طراحی و تولید پیچ‌ها و مهره‌ها، بحث مربوط به استانداردها بسیار حائز اهمیت است. پیچ‌ها و مهره‌ها در شرکت‌های تولید کننده بر اساس استانداردهای مختلفی ساخته شده و به بازار عرضه می‌شوند. به همین دلیل وجود یک استاندارد واحد اهمیت دارد. یکی از معروف‌ترین استانداردها در زمینه ی تولید پیچ و مهره، استاندارد DIN نام دارد. استاندارد Din یکی از استانداردهای متعلق به کشور آلمان می باشد. با توجه به این استاندارد می‌توان پیچ‌ها و مهره‌های متنوعی از لحاظ طراحی ظاهری، کلاس و گرید تولید و سایز، تهیه کرد. استاندارد DIN آلمان، به دلیل در نظر‌گرفتن تمامی نکات مهم و جزئیات در تولید پیچ و مهره‌ها، یکی از معتبرترین استانداردهای اروپا محسوب می شود.
استاندارد DIN آلمان جزء یکی از معتبرترین استانداردها در زمینه طراحی و تولید انواع پیچ و مهره‌ها می باشد. این استاندارد پیشنهادهای جدید و متنوعی برای تولید انواع پیچ و مهره ارائه می دهد. پیشنهاد ارائه شده ابتدا باید توسط کمیته استاندارد DIN مورد بررسی قرار بگیرد. پس از اینکه کمیته تایید کرد، شرکت‌های تولید کننده می‌توانند قطعات را تولید کنند. علاوه بر این، خود استاندارد DIN آلمان برای تولید انواع پیچ و مهره دارای ۱۵۰ نوع استاندارد دیگر می باشد. طبق استاندارد DIN آلمان می‌توان از سایز، جنس، نوع و شکل انواع پیچ‌ها و مهره‌ها آگاه شد.