اگر بخواهیم به مهمترین تفاوتهای پیچ و مهره استیل و داکرومات اشاره کنیم، بایستی به میزان مقاومت در مقابل کشسانی و همچنین اکسید شدن آنها اشاره داشته باشیم. تفاوت مهم دیگر بین این دو نوع پیچ و مهره را میتوان در نوع آبکاری آنها جستجو کرد. جنسی که برای ساخت پیچ و مهره داکرومات و استیل بکار میرود به صورت کاملا ملموسی با هم تفاوت دارند. فلز ضد زنگ استیل در ساخت پیچ و مهرههای استیل استفاده خواهد شد. همان طور که انتظار دارید، پیچ و مهرههای داکرومات نیز جنسی از آهن با روکشی از داکرومات دارند.
روکش داکروماتی در این پیچ و مهرهها بکار میرود، آلیاژی از فلزات روی و نیکل است. طبق تفاوتی که در فلزات دخیل در ساخت این دو نوع پیچ و مهره، به جرات میتوان گفت که بین آنها تفاوتهای زیادی از نظر ساختاری وجود دارد. پیچ و مهره داکرومات، از ساختار چند لایهای از سه فلز آهن، روی و نیکل تشکیل شده است. این دقیقا در حالی است که پیچ و مهره استیل به صورت یک پارچه و یک لایه از استیل ساخته شد. در ادامه این نوشته ما در گروه پولادان سازه با انواع پیچ و مهره و جنس این ابزار صنعتی آشنا خواهیم شد.
پیچ و مهره داکرومات چیست؟
جدیدترین نسل پیچ و مهره هایی که به بازار عرضه شدهاند، پیچ و مهرههای داکرومات هستند که کاربردی زیادی در صنایع مختلف دارند. پیچ و مهره داکرومات نسبت به پیچ و مهره استیل مقاومت بیشتری را در مقابل حرارت و خوردگی از خود نشان میدهند. این مقاومت بالا دلیلی جز وجود روکش داکرومات ندارد. نام این روکش از نام شرکتی از محصولات آن در آبکاری موارد مختلف بکار میرفت گرفته شده است. فلزاتی که در آبکاری پیچهای داکرومات به کار گرفته میشوند به ترتیب عبارتند از آلومینیوم و فلز روی که باعث مقاومت بالایی میشوند. آبکاری به این پیچ و مهرههای داکرومات کمک میکند تا خاصیت چسبندگی، مقاومت در مقابل زنگ زدن و حرارت آنها به صورت ویژهای افزایش یابد. البته باید متذکر شویم که آبکاری باعث خواهد شد که شکست هیدروژنی و ترد شدن این پیچ و مهرهها به شدت کاهش پیدا نماید.
مزایای پیچ و مهره داکرومات
با توجه به پروسهای که پیچ و مهره داکرومات در حین آبکاری طی میکنند، به جرات میتوان گفت که مزایای این پیچ و مهرهها بسیار بیشتر معایب آنها خواهد بود. مزیت پروسه آبکاری به شیوه داکرومات نسبت به شیوه آبکاری سرد و گرم به وجود آورنده این شرایط و مزیتهای موجود در پیچ و مهره داکرومات است. در لیست زیر به مزایای پیچ و مهره داکرومات به صورت کامل اشاره کردهایم.
- به هیچ وجه شکست هیدروژنی در این نوع پیچ و مهره صورت نمیگیرد. این مزیت به این دلیل است که در مراحل آبکاری، برای پوشش قطعات پیچهای داکرومات از اسید استفاده نمیکند.
- بر خلاف پیچ و مهرههای استیل، پیچ و مهرههای داکرومات فاقد مشکلات زیستی و زیست محیطی هستند. این ویژگی به آن دلیل در این پیچ و مهرهها وجود دارد که به هیچ وجه فاضلاب و مواد آلوده تولی نمیشود.
- در ساختار پیچ و مهره داکرومات از عنصر کروم سه رفیتی استفاده میشود. البته بایستی بدانید که اگر قرار باشد این محصولات در صنایع بهداشتی و غذایی استفاده شوند، عنصر کروم به طور کلی در ساختار آنها حذف خواهد شد.
- این پیچ و مهرهها به آن دلیل که در دمای بالایی مورد پخت قرار میگیرند، خواص فیزیکی خود را حفظ میکنند. همین علت باعث شده است که مشکل تمپرینگ نداشته باشند.
- شما به دلیل عملیات سانتریفیوژ، در تمام نقاط این نوع پیچ و مهره، ساختار و ضخامت پوششی یکسانی را مشاهده خواهید کرد.
- این پیچ و مهرهها چون ضخامت پوششی پائینی دارند، سهولت در باز و بسته شدن را برای شما به ارمغان میآورند.
- به دلیل وجود روکش داکرومات در این پیچها شاهد چسبندگی فوق العادهای هستیم.
- مقاومت خوبی را در برابر عوامل مخرب مانند خوردگی، اکسیداسیون، حرارت و امثال آنها از خود نشان میدهند.
- ویژگی دیگر این نوع پیچ و مهره، ضریب اصطکاک پایین آن است که باعث سهولت در باز و بسته شدن پیچ و مهره هاست.
انواع مختلف آبکاری پیچ و مهره داکرومات
همان طور که بالاتر ذکر شد، بزرگترین، مهمترین و اساسیترین تفاوتهای بین پیچ و مهره داکرومات و استیل، تفاوت در آبکاری آن هاست. به طور کلی پیچ و مهرههای داکرومات را در 3 پایه آبکاری میکنند که در فهرست زیر آنها را مشاهده میکنید.
- پایه 1: وزن لایه آبکاری 24 گرم بر مترمربع و ضخامت 5 الی 7 میکرومتر
- پایه 2: وزن لایه آبکاری 36 گرم بر مترمربع و ضخامت 8 الی 10 میکرومتر
- پایه 3: وزن لایه آبکاری 42 گرم بر مترمربع و ضخامت 10 الی 12 میکرومتر
این نکته را فراموش نکنید پیچ و مهرههایی که در پایه دو وجود دارند، دو مرحله آبکاری را پشت سر میگذارند. همین علت سبب میشود که 1000 ساعت اسپری اسید به راحتی میتوانند تحمل نمایند.
ضخامت لایه داکرومات
اگر بخواهیم ضخامت لایه داکرومات را با ضخامتی که حاصل روش گالوانیزه است مقایسه کنیم، باید بگوییم که ضخامت لایه داکرومات بسیار کمتر است. با این که ضخامت به 10 میکرومتر میرسد، اما از مقاومت بالاتری نسبت به سایر لایهها برخوردار است. طبق آزمایشهای صورت گرفته در این مورد، هر میکرومتر ضخامت لایه داکرومات این قابلیت را دارد که بتواند از پس تحمل 100 ساعت تست اسپری نمک با خاصیت خورندگی بالا بر بیاید. این در حالیست که میزان تحمل تست اسپری نمک با خاصیت خورندگی بالا در ورقهای گاوانیزه شده به 20 ساعت میرسد. این میزان ساعت تحمل در ورقهای گالوانیزه شده یعنی تقریبا تحمل آنها 5 برابر ضعیفتر است.
کاربرد پیچ و مهره داکرومات در صنایع
بعد از تفاوت در ساختار و ضخامت به تفاوت در کاربرد میپردازیم. پیچ و مهرههای داکرومات به دلایلی مختلفی همچون میزان مقاومت کاربرد بیشتری نسبت نوع استیلی خود در صنایع دارند. پیچهای داکرومات در صنایع مختلفی کاربرد دارند که در ادامه فهرستی از آنها را مشاهده میکنیم.
- صنایع ساختمانی
- خودروسازی
- صنعت کشاورزی
- صنایع ریلی و دریایی
- صنایع پتروشیمی
در ادامه این نوشته ما در گروه پولادان سازه با انواع پیچ و مهره و جنس این ابزار صنعتی آشنا خواهیم شد.
پیچ و مهره استیل چیست؟
پیچ و مهره استیل نیز از استحکام و کیفیت بالایی برخوردار است. طبق تجربه و آزمایشات این نوع پیچ و مهرهها، استحکام زیادی در مقابل خورندگی و پوسیده شدن از خود نشان دادهاند. پیچ و مهرههای استیل، به دلیل تنوع زیادی که در شکل و ابعاد دارند، از آنها تا حد زیاد وه قابل توجهی در صنایع مختلف استفاده میشود. برای مثال صنایع مهمی همچون صنایع پتروشیمی و صنایع دریایی از این نوع پیچ و مهره بهره میبرند.
انواع پیچ و مهره استیل
پیچهای استیل در مدلهای مختلف تولید به بازار عرضه میشوند. شاید به جرات بتوان گفت یکی از موارید پیچ و مهره استیل به داکرومات برتری دارد همین تنوع در مدلهای تولید شده است. در لیست زیر انواع پیچ و مهره استیل را مشاهده میکنید.
- پیچ آلن استیل
- پیچ استوانهای
- پیچ خودکار
- پیچ سر خزینه
- پیچ سر ششگوش
- پیچ شیروانی
- پیچ متری
- پیچ مغزی
آلیاژ مورد استفاده در پیچهای استیل
معمولا آلیاژی که برای ساخت و تولید پیچ و مهرههای استیل به کار میرود از جنس فولاد ضد زنگ است. پیچهای استیل در دو گرید 304 و 316 تولید و روانه بازارهای مختلف میشوند.
- گرید 304: پیچهایی که از گرید 304 هستند از جنس استنلس استیل ساخته میشوند. با بررسی بیشتر و دقیقتر ساختار این پیچها متوجه میشوید که این پیچها در ساختار خود از 18 درصد کروم و 8 درصد نیکل بهرهمند است. ابعاد پیچهای استیل گرید 304 چیزی در حدود 3 تا 36 میلی متر است که در دو شکل نیم و تمام دنده تولید و عرضه میشوند.
- گرید 316: این دسته از پیچهای استیل از پرمصرفترین نوع این پیچها هستند. پیچهای استیل گرید 316 در برابر انواع محلولهای اسیدی و شیمیایی، مقاومت بالایی را از خود نشان میدهند. البته لازم به ذکر است که پیچ و مهره استیل تولید شده در این گرید قیمت مناسب و خوبی دارند؛ به همین دلیل خرید آنها بسیار به صرفه خواهد بود.
مقایسه پیچ و مهره استیل و داکرومات از نظر اکسیداسیون و مقاومت کشسانی
در زمان مقایسه پیچ و مهرههای داکرومات و استیل، موارد متعددی را میتوان بررسی کرد. مهمترین تفاوتی در زمان مقایسه آنها به چشم میآید، نحوه آبکاری آن هاست. تمام سطوح پیچهای استیل ساختار یکنواختی دارند. در پیچهای استیل، در تمام سطوح از یک نوع فلز استفاده شده است؛ به همین دلیل در تمام سطوح دارای مقاومت یکسانی در برابر اکسید شدن (زنگ زدگی) هستند.
این در حالیست که در پیچهای داکرومات، یک لایه زینک روی سایر لایهها قرار میگیرد؛ بنابراین نتایج، پیچهای استیل در مقابل اکسیده شدن مقاومت بیشتری را نسبت به پیچهای داکرومات از خود نمایش میدهند. اگر بخواهیم در مورد مقاومت کشسانی سخنی به میان آوریم، باید بگوییم پیچهای داکرومات مقاومت کشسانی 5 برابری در مقابل پیچهای استیل دارند.
سخن پایانی
در صورتی که خریداری ویژگیها و مشخصات پیچ و مهرههای داکرومات و استیل بشناسد، خرید بهتری را تجربه خواهد کرد. در اکثر موارد، پیچهای داکرومات و استیل و البته مهرههای آنها ویژگیها و کاربردهای یکسانی دارند. نکتهای که وجود دارد این است که صرفه اقتصادی بیشتری در هنگام خرید برای خریدار دارد؛ به همین دلیل صرفه اقتصادی، در صنایعی همچون صنایع پلسازی و ساختمانسازی، از پیچ و مهرههای داکرومات استفاده بیشتری میشود. در این مقاله ویژگیها، مزایا و تفاوتهای پیچ و مهرههای استیل و داکرومات را با هم مرور کردیم. توجه داشته باشید که شما در هنگام خرید پیچ و مهره موارد مختلفی را بایستی مد نظر داشته باشید. مهمترین مواردی که باید هنگام خرید پیچ و مهره استیل یا داکرومات به آنها توجه کنید، نیازهای شما و قیمت آنها است.