یکی از ابزارهای صنعتی مهم برای ایجاد انواع اتصالات پیچ و مهره‌ها هستند که دارای کاربرد فراوانی در صنایع ماشین‌سازی و خودروسازی می‌باشند. جهت استفاده از انواع پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی این محصولات را با طراحی خاصی تولید می‌کنند، که غالباً طراحی آن به شکل رزوه شده با سر صاف و تخت می‌باشد. به دلیل آنکه سر این پیچ ها صاف و تخت می‌باشد امکان ایجاد سوراخ روی قطعه وجود ندارد و باید پیش از انجام هرگونه اتصال با پیچ و مهره، نقاط و جاهایی که نیاز به اتصال دارند، از قبل باید سوراخ شده باشند؛ در ادامه این نوشته ما در گروه پولادان سازه با انواع پیچ و مهره و جنس این ابزار صنعتی آشنا خواهیم شد.
جنس پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی
همانطور که اشاره شد پیچ و مهره هایی که در صنایع ماشین‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ دارای انواع مختلفی با طراحی خاصی هستند، که با توجه به ویژگی و انتظاری که از آن‌ها می‌رود از جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند. غالباً در صنعت ماشین‌سازی پیچ و مهره‌هایی با جنس زینک، استینس، استیل پوست زرد یا نقره‌ای و در برخی از شرکت‌های صنایع ماشین‌سازی از پیچ و مهره‌هایی با جنس آلومینیوم نیز استفاده می‌گردد؛ پس با توجه به مورد کاربرد و انتظاری که از پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی است، می‌بایست از جنس مخصوصی تولید گردد. پیچ و مهره‌های مورد استفاده در صنعت ماشین‌سازی باید دارای استحکام بالا بوده و به صورت خاصی آبکاری شده باشد، تا از درصد ایمنی بالایی برای اتصال برخوردار باشد، تا بر اثر فشار زیاد در ماشین‌های صنعتی دچار شکستگی و از هم جداشدگی نشود.
موارد استفاده پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی
از انواع پیچ و مهره با جنس‌های مختلف در اتصالات ماشین‌آلات صنعتی از انواع ژنراتورها و مولدهای برق، انواع پمپ و پمپچه، گیربکس‌ها، کمپرسورها، الکتروموتور و ماشین‌آلات سنگین معدنی و در صنایع خودروسازی مورد استفاده می‌باشند. در ماشین‌آلات صنعتی سنگین بیشتر از پیچ و مهره شش‌گوش استفاده می‌شود، که در گرید بالا به صورت تمام دنده و نیم دنده مورد استفاده قرار می‌گیرند و در ماشین‌آلات مدرن مانند، ماشین‌آلات استاتیک از پیچ‌های آلن استیل و خشکه در گریدهای مختلف استفاده می‌شود. به طور کلی باید گفت بیشترین گرید و شکل پیچ‌های ماشین‌آلات صنعتی پیچ‌های شش‌گوش خشکه محسوب می‌شوند؛ که به دلیل دارا بودن مقدار متوسطی از کربن از انعطاف و سختی به صورت تلفیقی از سایر پیچ ها برخوردار هستند.
انواع پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی
باید گفت به دلیل تعویض قطعات بیشتر در صنایع ماشین‌سازی و خودروسازی اتصالات پیچ و مهره‌ای بیشترین استفاده را در این صنعت دارد. پیچ و مهره‌هایی که در صنایع ماشین‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند باید دارای مشخصات و ویژگی‌های چون استحکام و دوام بالا، ضد پوسیدگی و زنگ زدگی باشد. معمولاً پیچ و مهره‌هایی که در صنایع ماشین‌سازی به کار برده می‌شوند دارای پیچیدگی و طراحی خاص‌تری نسبت به آن‌هایی که در صنایع ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، برخوردار هستند.
با توجه به طراحی خاص و ویژگی‌های کاربردی انواع پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی می‌توان این وسیله صنعتی را به انواع مختلفی چون: پیج ماشینی دو سو، پیچ و مهره ماشینی آهنی با استاندارد DIN، پیچ و مهره ماشینی خزینه چهارسو و پیچ آلن تقسیم‌بندی کرد.
پیچ ماشینی دوسو: یکی از انواع پرکاربرد پیچ در صنعت ماشین‌سازی پیچ ماشینی دو سو بوده که از جنس آهن می‌باشد و طراحی آن به گونه‌ای است که گام‌های رزوه شده در این پیچ با فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند؛ همچنین از گالوانیزه برای آبکاری پیچ ماشینی استفاده می‌شود و در سایزهای مختلف قابلیت تولید دارد.
پیچ ماشینی آهنی با استاندارد DIN: باید گفت از پرکاربردترین انواع پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی و خودروسازی این مدل از پیچ است که با استانداردDIN می‌باشد. طراحی خاص این پیچ ماشینی سبب شده تا دنده‌های به کار رفته در این پیچ دارای ظرافت بالایی باشند و همچنین مقدار فرورفتگی دنده‌ها در پیچ‌های ماشینی آهنی با عمق کمتری طراحی شده است. برای برقراری اتصال این مدل از پیچ ماشینی به بدنه به واشر یا مهره مخصوصی نیاز می‌باشد. برای تولید پیچ ماشینی آهنی بیشتر از جنس گالوانیزه سرد که دارای آبکاری بر روی بدنه این پیچ است استفاده می‌شود.
پیچ و مهره ماشینی خزینه چهارسو: برای تولید و ساخت پیچ ماشینی خزینه چهارسو از متریال‌هایی مانند استیل و فولاد استفاده شده است، و در طراحی این پیچ ماشینی از دنده‌های ریزی استفاده شده که برای متصل کردن این دنده‌ها به قطعات مورد نظر از مهره های شش گوش استفاده می‌شود.
پیچ آلن: باید گفت پیچ‌های آلن نوع جدیدی از پیچ‌های شش گوش می‌باشند. این پیچ و مهره‌ها طبق استاندارد جهانی تولید شده و در دو کلاس 12.9 و 8.8 تولید و معرفی شده‌اند. طراحی این پیچ‌ها به صورت نیم دنده بوده و دارای گریدهای متفاوت آهنی و فولادی به صورت تمام دنده هستند.
همچنین تفاوت استنلس استیل با استیل معمولی را نیز بهتر است بدانید
پیچ و مهره‌های واشردار: طراحی پیچ‌های واشردار به گونه‌ای است که از واشر متصل به خود برخوردار بوده و همچنین از دنده‌های خارجی و داخلی برخوردار هستند. واشرهای متصل به پیچ‌های واشردار به صورت مخروطی، مربعی و صفحه تخت می‌باشد. قسمت سر پیچ‌ها نیز می‌تواند به صورت استوانه‌ای، عدسی، تخت، شش‌گوش، مدور و غیره مانند سایر پیچ‌ها باشد.
کاربرد پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی
استفاده و کاربرد انواع پیچ و مهره در صنایع ماشین‌سازی بسیار بالا بوده و به همین دلیل استفاده از پیچ و مهره‌های مناسب و با کیفیت بالا در ساختار بدنه و اتصال محورها به یکدیگر در قسمت‌های مختلف ماشین از اهمیت بالایی برخوردار است.
کلام پایانی
به دلیل کاربرد فراوان اتصالات پیچ و مهره‌ای در صنایع ماشین‌سازی به کارگیری مسائل ایمنی و امنیتی در تولید انواع پیچ و مهره از اهمیت بسیار بالایی برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان این ابزار صنعتی برخوردار است؛ به همین دلیل باید پیچ و مهره‌هایی که در صنایع ماشین‌سازی به کار می‌روند دارای استانداردهای جهانی باشند، تا از وقوع خطرات و آسیب‌های احتمالی در این دستگاه‌ها جلوگیری شود و ایمنی آن‌ها به درجه بالایی برسد.